20. Thờ Lạy Tổ Tông

Hỏi: Chúng tôi biết Đức Chúa Trời vẫn đáng để chúng ta thờ lạy, nhưng tổ tông là những người đã sanh thành ra chúng ta. Vì thế, chúng ta cũng không nên quên, như lời thầy Tăng Tử có nói: “Thận chung truy viễn, dân đức quí hậu hĩ.” Bây giờ các ông không thờ tổ tông vì lý do gì?

Đáp: Chúng ta muốn hiểu rõ lý do ấy, trước hết, phải hiểu nghĩa chữ tổ tông là gì? Chữ tổ là “bổn” (hay cội), tông là “côn” (hay rễ); cội rễ của loải người gọi là tổ tông. Chúng ta hãy bắt đầu từ bản thân mình mà tính lên cho đến nguyên tổ, rồi tự hỏi xem ai đã sinh ra nguyên tổ của loài người? Câu trả lời phải là: Trời sinh ra. Như vậy, nếu chúng ta đã biết Đức Chúa Trời là Cội Rễ, và là Tổ Tông của loài người thì, thờ kính Đức Chúa Trời là thờ kính tổ tông vậy, không thờ kính Đức Chúa Trời là đã quên bỏ tổ tông.

Sách Nho có câu: “Mộc hữu bổn, thủy hữu nguyên.” Nếu không có rễ thì sẽ không có cây, không có nhánh và lá. Nếu không có nguồn, thì sông sẽ cạn dòng. Nếu không có nguyên tổ thì cũng sẽ không có loài người ngày hôm nay. Quý vị thờ lạy tổ tông được bao nhiêu đời? Thờ cúng trong gia đình thì cũng chỉ được hai ba đời, thờ trong dòng họ thì cùng lắm cũng chỉ được đôi mươi đời, không lẽ không còn tổ tông xa hơn nữa hay sao? Nếu không có tổ tông xa thì ai sinh ra tổ tông gần? Thế mà quý vị chỉ thờ tổ tông gần mà bỏ qua tổ tông xa thì có hợp với lẽ đạo hay không?

Chúng ta không thể nào thờ được đủ tất cà các đời tổ tông của loài người. Và cũng căn cứ theo điều răn của Đức Chúa Trời, chúng ta chỉ được thờ duy nhất có Ngài mà thôi. Ngoài Ngài ra, chúng ta không được thờ ai cả. Vì thế, chúng tôi chỉ thờ duy nhất Đức Chúa Trời, là Tổ Tông của tổ tông chúng ta.

Chúng tôi xin được giải nghĩa câu chữ: “Thận chung truy viễn” là thế nào. Thận chung có nghĩa: khi cha mẹ sắp qua đời, đạo nghĩa làm con là phải hết lòng cẩn thận chăm sóc cho họ qua đời êm ái. Sau đó, phải lo tang lễ cho chu đáo. Truy viễn nghĩa là tưởng nhớ công ơn nuôi dưỡng và noi theo sự dạy dỗ của tổ tông và cha mẹ. Quý vị chỉ thờ tổ tông đôi mươi đời, không thể gọi là truy viễn được. Muốn truy viễn, phải truy đến Cội Rễ của loài người. Cội Rễ ấy là Ai? Là Đức Chúa Trời vậy.

Vả lại, quý vị xem việc cúng giỗ như để bày tỏ tấm lòng hiếu kính tổ tông. Nhưng thật đáng tiếc, lúc ông bà cha mẹ còn đang sống, nhiều người vì bận việc làm ăn, mua bán, hoặc đắm chìm trong tửu, sắc, bài bạc, đã bỏ quên cha mẹ già yếu ở nhà, mưa mai không biết, nắng chiều không hay, đồ ăn ngon ngọt không cho ăn, lễ lạc viếng thăm cũng thiếu! Đến khi cha mẹ lìa trần, thân xác bị khâm liệm cứng vào trong quan tài, quý vị đến thắp hương, đốt vàng mã và mang heo, bò cúng tế trước quan tài rồi van vái ông bà cha mẹ về ăn. Quý vị nghĩ rằng làm như thế là thể hiện tấm lòng hiếu thảo. Thật ra việc làm đó không phải là hiếu thảo.  Vì đồ cúng được bày ra chỉ để ruồi bu, kiến đậu, bụi bặm và tàn hương rơi rớt bám vào, đồ ăn để lâu bị thiu vữa mà chúng ta có thấy ông bà nào về ăn không? Đó là những việc làm vô ích. Nếu như có tổ tông về ăn thật, mỗi năm quý vị cũng chỉ cúng tế được một lần, còn những ngày khác không cúng thì tổ tông ăn gì? Hơn nữa, chỉ cúng tế tổ tông gần, còn tổ tông xa thì bỏ đói hay sao?

Chúng tôi theo đạo Tin Lành, trên chỉ thờ Đức Chúa Trời, dưới hiếu kính cha mẹ. Khi cha mẹ còn sống, chúng tôi chu cấp nhu cầu hằng ngày cho người, chăm nom sức khỏe và lo thang thuốc những khi cha mẹ đau yếu. Đến khi cha mẹ qua đời, chúng tôi lo tang lễ đàng hoàng, và luôn luôn ghi nhớ công ơn. Đó là chúng tôi thực hành câu “Thận chung truy viễn” vậy.